Možda to danas nije slučaj, ali nema sumnje da su u ne tako dalekoj prošlosti kafane i hoteli Beograd bili izuzetno značajni za sve stanovnike glavnog grada. Istini za volju, posebno su kafane igrale značajnu ulogu u životu prestonice naše zemlje.
Pojedine građevine u kojima se nalaze primarno beogradski hoteli, danas se karakterišu kao spomenici kulture i omogućuju turistima, ali i stanovnicima glavnog grada da ne zaborave na prošlost. Često su upravo beogradski hoteli, poput recimo terazijske „ Kasine “, koja je ujedno i jedan od najstarijih hotelskih objekata u glavnom gradu, igrali značajnu ulogu u istoriji prestonice.
Primera radi, u vreme formiranja Kraljevine Jugoslavije 1918. godine je upravo u ovom beogradskom hotelu zasedala tadašnja Narodna skupština.
Upravo su kafane i hoteli Beograd značajni za bolje upoznavanje gradske istorije, jer zahvaljujući pažljivom posmatranju zdanja u kojima se nalaze, lako se može uočiti i napredak grada, ali i činjenica da je Beograd puno puta pretrpeo razaranja, pa tako pojedini objekti ostaju upamćeni samo po pisanim tragovima.
Prvo kafane, a onda i hoteli niču u Beogradu
Ukoliko se posmatra istorija kafanskog života u srpskoj prestonici, ali u našoj zemlji uopšte, mora se primetiti da su najpre nastajale kafane, odnosno takozvani hanovi. Zapravo se radilo o objektima, koji su sadržali i kafanu i nekoliko soba, obično na spratu za prenoćište. Iz njih nastaju i prvobitni hoteli u Beogradu, što je bio jasan pokazatelj da se prestonica Srbije razvija i teži evropeizaciji, ali i emancipaciji društva.
Kako je vreme odmicalo, tako su i u Beograd stizale brojne novotarije uglavnom iz Evrope. Jednao od njih su bili i namenski objekti, koji su mogli da se pohvale većim brojem lepo uređenih soba.
Iako su praktično nastali iz hanova, hoteli Beograd su i te kako uticali na kvalitet ponude glavnog grada. Među prvima se pominje prestonički hotel „ Moskva “ i terazijska „ Kasina “, koji su izgrađeni u toku 19 – og veka.
Koje tajne kriju hoteli u Beogradu?
Za mnoga zdanja u kojima su se nalazili ili se i danas nalaze hoteli Beograd mogu se čuti brojne, vrlo interesantne priče. Obično su one vezane za goste, koji su u tim smeštajnim objektima boravili ili imali običaj da ih posećuju.
Jedini srpski nobelovac, pisac Ivo Andrić, imao je običaj da kafu sa ratlukom popije za stolom u beogradskom hotelu „ Moskva “ na Terazijama. Nakon što je dobio Nobelovu nagradu, mnogi su pokušavali da stupe u kontakt sa njim, a poznato je da Ivo Andrić nije baš bio dobro raspoložen za pričanje sa novinarima, pa je tako samo promenio sto, ali ne i hotel. Zapravo je kasnije njegov sto bio na galeriji, a opet u istom beogradskom hotelu, tako da je mogao koliko – toliko da uživa u svojoj privatnosti.
Danas se hoteli Beograd mogu pohvaliti vrlo interesantnom ponudom, ali i sjajnom opremljenošću. Već pomenuti beogradski hotel „ Moskva “ nudi svojim gostima da uživaju u izuzetno atraktivnom ambijentu. Ako budu imali sreće i odsednu u tom apartmanu, imaće priliku i da uživaju u delu Vilanda Vagnera, slikara koji je bio unuk čuvenog kompozitora Riharda Vagnera. A ako se pitate otkud njegova slika u apartmanu beogradskog hotela, onda ćete imati priliku da čujete i nešto vrlo zanimljivo. Anegdota o tome veli da Viland Vagner, kada je odseo u ovom beogradskom hotelu jednostavno nije imao dovoljno novca da pokrije sve troškove boravka. Zato je poklonio hotelu sliku nazvano „ Boka “, koja važi za jednu od njegovih najboljih.
Hoteli Beograd su inače izbor mnogih poznatih ljudi, a po nekima od njih su čak i apartmani dobili naziv.
Kada je Mileva Marić sa svojim suprugom Albertom Ajnštajnom odsela u hotelu „ Moskva “ 1908. godine, odnosno vrlo brzo pošto je taj beogradski hotel počeo sa radom, od tada je najveći apartman u hotelu nazvan u Ajnštajnu u čast.
Razlog zbog koga hoteli Beograd mogu da se pohvale i time da imaju Rokfelerov apartman je takođe vezan za boravak članova te porodice u beogradskom hotelu „ Bristol “. Kada su odseli baš u tom apartmanu, nakon njihovog odlaska je doneta odluka da on ponese naziv Rokfelerov apartman.
Interesantno je pomenuti da hoteli Beograd imaju čak i Zlatni apartman. U već pomenutom hotelu „ Bristol “ nalazi se i apartman koji je opremljen sav u zlatu. Zapravo se radi o nameštaju sa pozlatom, a apartman krase i persijski tepih i teške somotske zavese u plavoj boji. Iako danas retko ko iznajmljuje ovakav apartman, dovoljno je znati da hoteli Beograd čak i time mogu da se pohvale.
Kada kafana postane biblioteka
Nisu samo hoteli Beograd interesantni za bolje upoznavanje istorije glavnog rada. Zapravo ništa manje nisu zanimljive ni beogradske kafane, počev od čuvene kafane „ Znak pitanja “, pa preko kafana na nekadašnjem Pozorišnom trgu, a današnjem Trgu Republike, koje su ugostile mnoge poznate pisce i glumce.
Međutim, manje je poznato da je gostionica „ Srpska kruna “ u jednom trenutku poslužila kao svojevrsna biblioteka. Naime, u vreme bombardovanja Beograda 1941. godine tokom Drugog svetskog rata poznato je uništavanje Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu. Nedugo nakon toga, ne bi li uspeli da spasu makar nešto od izuzetno bogatog knjiškog fonda, tadašnji stanovnici glavnog grada uspevaju da prebace knjige upravo u gostionicu „ Srpska kruna “. Iako je makar na kratko ta beogradska kafana zapravo bila svojevrsna biblioteka, ništa se nije promenilo po pitanju njene arhitekture, odnosno namene i koncepta na prvom mestu.
Jedan od spomenika kulture u glavnom gradu jeste i čuvena kafana „ Znak pitanja “, koja je ne samo interesantna po enterijeru, uzevši u obzir da gosti mogu uživati na tronošcima, dok će ih grejati peć bubnjara u toku zime, nego i u tome što je njen eksterijer odlično očuvan, tako da posetioci glavnog grada imaju priliku da se upoznaju sa time kakva su bila primenjivana arhitektonska pravila u prvoj polovini 19 – og veka, kada je ovaj ugostiteljski objekat i izgrađen.
Ko bi rekao da kafane i hoteli Beograd mogu da budu odlična polazna tačka za bolje upoznavanje istorije glavnog grada. Dovoljno je posetiti nekoliko najstarijih hotela i kafana u Beogradu, kako biste čuli izuzetno zanimljive priče i stekli potpuno drugačiju sliku o prestonici Republike Srbije.